ETİK DAVRANIŞ İLKELERİ
Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri
ile Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik ile 5176 sayılı Kanunun 3’üncü
maddesinden kaynaklanan yetkiye istinaden kamu görevlilerinin görevlerini
yürütürken uymaları gereken “Etik Davranış İlkeleri” belirlenmiştir.
Bu İlkeler aşağıda kısa tanımları ile
birlikte sıralanmıştır.
Görevin yerine getirilmesinde kamu
hizmeti bilinci:
Kamu hizmetlerinin yerine getirilmesinde
sürekli gelişim, katılımcılık, saydamlık, tarafsızlık, dürüstlük, kamu yararını
gözetmek, hesap verebilirlik, öngörülebilirlik, hizmette yerindelik ve beyana
güvenin esas alınması.
Halka Hizmet Bilinci:
Kamu hizmetlerinde, halkın günlük
yaşamının kolaylaştırılması, ihtiyaçların en etkin, hızlı ve verimli biçimde
karşılanması hizmet kalitesinin yükseltilmesi halkın memnuniyetinin
arttırılması, hizmetlerin ihtiyaç ve sonuç odaklı olması.
Hizmet Standartlarına Uyma:
Kamu kurum ve kuruluşlarının yöneticileri
ve diğer personelin, kamu hizmetlerini belirlenen standartlara ve süreçlere
uygun şekilde yürütmesi, hizmetten yararlananların iş ve işlemlerle ilgili
olarak aydınlatılması.
Amaç Ve Misyona Bağlılık:
Kamu görevlilerinin, çalıştıkları kurum
veya kuruluşun amaç ve misyonuna uygun davranması, ülke çıkarları, toplum
refahı ve kurumlarının hizmet idealleri doğrultusunda hareket etmesi.
Dürüstlük ve tarafsızlık:
Kamu görevlilerinin, tüm eylem ve
işlemlerinde yasallık, adalet, eşitlik ve dürüstlük ilkeleri doğrultusunda,
görevlerini yerine getirirken dil, din, felsefi inanç siyasi düşünce, ırk,
cinsiyet gibi sebeplerle ayrım yapmaması, temel hak ve özgürlüklere aykırı veya
kısıtlayıcı muamelede ve fırsat eşitliğini engelleyici davranış ve
uygulamalarda bulunulmaması.
Saygınlık Ve Güven:
Kamu yönetimine güveni sağlayacak şekilde
davranılması ve görevinin gerektirdiği itibar ve güvene layık olunduğunun
davranışlarıyla gösterilmesi, halkın kamu hizmetine güven duygusunu zedeleyen,
şüphe yaratan ve adalet ilkesine zarar veren davranışlarda bulunmaktan
kaçınılması.
Nezaket ve saygı:
Kamu görevlilerinin, üstleri,
meslektaşları, astları, diğer personel ile hizmetten yararlananlara karşı nazik
ve saygılı davranması ve gereken ilgiyi göstermesi, konu yetkilerinin
dışındaysa ilgili birime veya yetkiliye yönlendirmesi.
Yetkili Makamlara Bildirim:
Etik davranış ilkeleriyle bağdaşmayan veya
yasadışı iş ve eylemlerde bulunulmasının talep edilmesi halinde veya hizmetler
yürütülürken bu tür bir eylem veya işlemden haberdar olunduğunda ya da
görüldüğünde durumun yetkili makamlara bildirilmesi.
Çıkar Çatışmasından Kaçınma:
Kamu görevlilerinin tarafsız ve objektif
şekilde icra etmelerini etkileyen ya da etkiliyormuş gibi gözüken ve
kendilerine, yakınlarına arkadaşlarına ya da ilişkide bulunduğu kişi ya da
kuruluşlara sağlanan her türlü menfaat ve onlarla ilgili mali ya da diğer
yükümlülükler ve benzeri şahsi çıkarlar konusunda dikkatli davranması, çıkar
çatışmasından kaçınmak için gerekli tedbirleri alması.
Görev Ve Yetkilerin Menfaat
Sağlamak Amacıyla Kullanılmaması:
Kamu görevlilerinin, görev, unvan ve
yetkilerini kullanarak kendileri, yakınları veya üçüncü kişiler lehine menfaat
sağlamaması ve aracılıkta bulunmaması, akraba eş, dost ve hemşehri
kayırmacılığı, siyasal kayırmacılık veya herhangi bir nedenle ayrımcılık veya
kayırmacılık yapmaması.
Hediye Alma Ve Menfaat Sağlama
Yasağı:
Kamu görevlisinin tarafsızlığını,
performansını kararını veya görevini yapmasını etkileyen veya etkileme ihtimali
bulunan ekonomik değeri olan ya da olmayan, doğrudan ya da dolaylı olarak her
türlü eşya ve menfaat kabul etmemesi, yani hediye almaması, kamu görevlisine
hediye verilmemesi ve görev sebebiyle çıkar sağlanmaması.
Kamu Malları Ve Kaynaklarının
Kullanımı:
Kamu bina ve taşıtları ile diğer kamu
malları ve kaynaklarının kamusal amaçlar ve hizmet gerekleri dışında kullanılmaması
ve kullandırılmaması, bunların korunması ve her an hizmete hazır halde
bulundurulması için gerekli tedbirlerin alınması.Savurganlıktan kaçınma: Kamu
bina ve taşıtları ile diğer kamu malları ve kaynaklarının kullanımında israf ve
savurganlıktan kaçınılması, mesai süresi, kamu malları, kaynakları, işgücü ve
imkanları kullanırken etkin, verimli ve tutumlu davranılması.
Bağlayıcı Açıklamalar Ve Gerçek
Dışı Beyan:
Kamu görevlilerinin, görevlerini yerine
getirirken yetkilerini aşarak çalıştıkları kurumları bağlayıcı açıklama,
taahhüt, vaat veya girişimlerde bulunamaması, aldatıcı ve gerçek dışı beyanat
vermemesi.
Bilgi Verme, Saydamlık Ve
Katılımcılık:
Halkın bilgi edinme hakkını kullanmasına
yardımcı olunması, istenen bilgi veya belgelerin Bilgi Edinme Hakkı Kanunu
uyarınca usulüne uygun olarak verilmesi, üst yöneticilerin, ilgili kanunların
izin verdiği çerçevede, kurumlarının ihale süreçlerini, faaliyet ve denetim
raporlarını kamuoyunun bilgisine sunması, kamu hizmetleri ile ilgili temel
kararların alınması ve uygulanmasında, yasal engel yoksa, doğrudan ya da
dolaylı olarak etkilenecek olanların katkıda bulunmasının söylenmesi.
Yöneticilerin Hesap Verme
Sorumluluğu:
Kamu görevlilerinin, kamu hizmetlerinin
yerine getirilmesi sırasında sorumlulukları ve yükümlülükleri konusunda hesap
verebilir ve kamusal değerlendirme ve denetime açık ve hazır olması,
yöneticilerin kurumlarının amaç ve politikalarına uygun olmayan işlem veya
eylemleri ile yolsuzluğu engellemek için gereken önlemleri zamanında alması,
personelini etik davranış ilkeleri konusunda eğitmesi, bu ilkelere uyulup
uyulmadığını gözetlemesi ve etik davranış konusunda rehberlik etmesi.
Eski Kamu Görevlileriyle
İlişkiler:
Eski kamu görevlilerinin, kamu
hizmetlerinden ayrıcalıklı bir şekilde faydalandırılmaması, ayrıcalıklı
muamelede bulunulmaması, kamu görevlerinden ayrılan kişilere, ilgili
kanunlardaki hükümler ve süreler saklı kalmak kaydıyla, daha önce görev
yaptıkları kurum veya kuruluştan, doğrudan veya dolaylı olarak herhangi bir
yüklenicilik, komisyonculuk, temsilcilik, bilirkişilik, aracılık veya benzeri
görev ve iş verilmemesi.
Mal Bildiriminde Bulunma:
Kamu görevlilerinin, kendileriyle eşlerine
ve velayeti altındaki çocuklarına ait taşınır ve taşınmazları, alacak ve
borçları hakkında, 3628 sayılı Kanun uyarınca, yetkili makama mal bildiriminde
bulunması.