DİCLE ÜNİVERSİTESİ
İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ
ULUSLARARASI
“DİYARBAKIR ANNELERİ’NİN HUZUR ARAYIŞI”
SEMPOZYUMU
10 Mayıs 2024
Sur/Diyarbakır
Değerli
Araştırmacılar,
Diyarbakır
Anneleri, bir toplumsal tavır, kadın hareketi ve protest bir duruş olarak 2019
yılından beri Türkiye’nin ve dünyanın gündeminde yer alan toplumsal bir
olgudur. Anne hasretini, şefkatini,
merhametini, masumiyetini; aile bağlarını ve yuva sıcaklığını esas alan Diyarbakır
Anneleri inisiyatifi, 40 yılı aşkındır Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde akan kan ve gözyaşını sivil yöntemlerle durdurmayı
amaçlamaktadır. Ailesinden bir şekilde koparılarak eline silah verilen
yavrularını, tuttukları barışçıl evlat nöbetiyle
kurtarmaya çalışan bu kahraman annelerin talepleri, ihtiyaçları, mücadeleleri
ve bir toplumsal olgu olarak sosyal bütünleşme katkısının akademik zeminde
tartışılması önem arz etmektedir.
“Diyarbakır Anneleri" girişimi; şiddeti
dışlayarak, sivil ve insani çözümlerle teröre ve şiddete karşı toplumsal barışı
korumaya çalışan ve aileyi de kapsayan
bir toplumsal harekettir. Bu özellikleri
açısından dünyada benzeri
bulunmayan bir kadın örgütlenmesidir. Diyarbakır’la anılıyor
olsa da coğrafi ve sosyolojik bağlamda bu kenti aşan, ulusallaşan ve hatta
uluslararası boyut kazanan bir girişimdir. Kadınların haklarını, özgürlüklerini, eşitlik ve sosyal
katılım taleplerini konu alan kadın örgütlenmelerine
ülkemizde ve dünyanın birçok yerinde rastlanmaktadır. Ancak anne-evlat,
aile-çocuk hasretini, vuslatını; ailenin bütünlüğü ve annelik sıfatı üzerinden hak arayışını içeren
bir kadın örgütlenmesi,
ilk defa “Diyarbakır Anneleri” tarafından başarılmıştır.
Çeşitli
şekillerde kandırılarak veya kaçırılarak ailelerinden koparılan çocukların,
gençlerin anneleri başta olmak üzere, aile ölçeğinde sürdürülen evlat nöbetinde
1440 gün geride kaldı. Halen 362
annenin/ailenin iştirak ettiği Diyarbakır Anneleri’nin evlat nöbeti, başladığı
yer olan Diyarbakır’ı aşarak bölgenin diğer illeri başta olmak üzere İzmir’den
Berlin’e kadar yayılmış bulunmaktadır. Bu girişim nedeniyle şimdiye kadar 45
çocuk/genç ailesine kavuşmuştur. Diyarbakır Anneleri’nin cesur, insani ve
barışçıl girişimi, evlat hasreti çeken diğer aileler için de umut ve ilham
kaynağı olmaktadır.
Diyarbakır
Anneleri girişimi, terör mağdurlarının korunmasının önemini hatırlatan bir
harekettir. Uluslararası ceza hukuku, çocukların, kaçırılma, kandırılma, ikna
edilme yöntemlerinden hangisine dayandığı gözetilmeksizin, örgüte alınmasını ya
da kaydedilmesini yasaklamaktadır. Bununla beraber bu tür vakalar yakın tarihte
cezalandırılmaya başlanmıştır. Ancak bu vakaların terör örgütleri tarafından
gerçekleştirilmesi, uluslararası ceza hukuku açısından ele alınması gereken
özel bir durumdur. Uluslararası hukuk ise devletlere hem söz konusu eylemleri
engellemek, hem de bu eylemlerin mağdurlarını korumak noktasında sorumluluk
yüklemektedir. Bu yükümlülüklerin açıklığa kavuşturulması ve iç hukuk nezdinde
bir karşılık bulması, hem Diyarbakır annelerinin hem de örgüt elinden kurtulma
imkanına kavuşan çocukların huzuru için son derece önemlidir.
Uluslararası
“Diyarbakır Anneleri’nin Huzur Arayışı”
Sempozyumu’nda; Diyarbakır Anneleri ve evlat nöbeti ailelerinin toplumsal
bütünleşme, aile içi dayanışma, kadının toplumsal rolü ve statüsü, bölge özelinde dezavantajlı sosyal
konumda olan kadınların özneleşme
süreci, kadının kamusal görünürlüğü
ve sosyal katılımı, annelik olgusunun toplumsal gücü, anne-baba-aile aktivizmi,
kadının siyasal katılımı, sivil itaatsizliğin yeni formları, bu tür eylemlerin
cezalandırılması, terör mağdurlarının hukuken korunması ve daha birçok açıdan
ele alınması hedeflenmektedir. Diyarbakır Anneleri ve evlat nöbeti ailelerinin davalarına ve
sorunlarına dikkat çekilecek olan sempozyumda saygıdeğer bilim insanları,
araştırmacılar, sanatçılar ile basın mensuplarının sunumları ve bildirilerinin
literatüre değerli
katkılar sağlayacağı değerlendirilmektedir.
Düzenleme Kurulu Adına