1996-1997 yılında Prof. Dr. Halil Hoşgören tarafından Dicle Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi bünyesinde kurulup aynı yıl öğrenci alımına başlayan Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bölümü, 1998-1999 öğretim yılında öğrenci alımına ara vermiştir. 1999-2000 öğretim yılında Yrd. Doç. Dr. Tahir Kahraman’ın, 2000-2001 öğretim yılında Prof. Dr. Sadettin Özçelik’in, 2000-2003 tarihleri arasında Yrd. Doç. Dr. Cahit Başdaş’ın Bölüm Başkanlığını yürüttüğü bölümde, 2001-2002 öğretim yılından itibaren tekrar öğrenci kabulüne başlanmıştır. Tekrar öğrenci kabulünün ardından sırasıyla Yrd. Doç. Dr. Rıza Gül (2003-2007), Prof. Dr. Caşteğin Turgunbayer (2007-2021), Doç. Dr. Abdulsamet Özmen (2021-2023) bölüm başkanlığı görevinde bulunmuşlardır. 2023-2024 öğretim yılında Caşteğin Turgunbayer tekrar bölüm başkanlığı görevini devralmış olup bu görevi hâlen yürütmektedir.
Bölümde, biri Öğretim Üyesi Yetiştirme Programı (ÖYP) kapsamında farklı üniversitede görevlendirilmiş olmak üzere toplam 4 Arş. Gör., 1 Öğr. Gör., 2 Dr. Öğr. Üyesi, 1 Doç. Dr. ve 1 Prof. Dr. görev yapmaktadır.